Οι σωτήρες γιατροί στην Ελλάδα της λιτότητας (Άρθρο του BBC)

Οι σωτήρες γιατροί στην Ελλάδα της λιτότητας

Από τους William Kremer και Zeinab Badawi, BBC World Service

Το Ελληνικό σύστημα υγείας ασφυκτιά υπό το βάρος μαζικών περικοπών στον προϋπολογισμό, μια μακροσκελή λίστα πελατών κ ένα ολοένα χειρότερο σύστημα υγείας. Ένα δίκτυο από κλινικές όπου εργάζονται εθελοντές έχει ξεπροβάλει για να βοηθήσει την κατάσταση.

Ο Γιώργος Βήχας δεν είναι κάποιος που έχει ελεύθερο χρόνο. Μεσήλικας, με πυκνά σκούρα μαλλιά με λίγες γκρίζες τρίχες, έχει ύφος άγρυπνης αποφασιστικότητας – αλλά για ένα λεπτό η ματιά του γίνεται μελαγχολική.

«Όταν σπούδαζα για να γίνω γιατρός, αυτό που πραγματικά ήθελα να κάνω ήταν να ταξιδεύω σε μέρη που χρειάζονταν εθελοντές,» λέει.

 

Τελικά, κατάφερε να εκπληρώσει αυτή τη φιλοδοξία χωρίς να μπει σε αεροπλάνο. Πριν από δεκαοχτώ μήνες, ο Δρ. Βήχας συν-ίδρυσε το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού στην Αθήνα, για τους Έλληνες  που βρέθηκαν στην ανάγκη χωρίς ασφάλεια υγείας.

«Η κρίση στην Ελλάδα έχει προκαλέσει ανθρωπιστική κρίση στον τομέα της υγείας. Δε φανταζόμουν ποτέ ότι θα έπρεπε να ιδρύσουμε κοινωνικά ιατρεία και να δουλεύουμε εθελοντικά,» λέει.

Όπως σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, οι Έλληνες πολίτες πληρώνουν για την υγεία τους σε ένα σύστημα ασφάλισης, με εισφορές από τους εργοδότες, το κράτος και τους ίδιους τους δικαιούχους. Όταν κάποιος χάσει τη δουλειά του, χάνει και την ασφάλισή του επίσης.  

Το κράτος τους δίνει μια μικρή περίοδο χάριτος, αλλά μετά είναι μόνοι τους και πρέπει να πληρώσουν μετρητοίς τα φάρμακα και τη θεραπεία. Όταν η Τρόικα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συμφώνησαν για το πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα των 240 δις ευρώ, ο όρος ήταν ότι η Ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να κάνει βελτιώσεις στο φορολογικό σύστημα, να μειώσει τους εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα και να περιορίσει τα δημόσια έξοδα για να μειώσει το χρέος.

Αυτό που δεν είχε μελετήσει κανείς ήταν η επίδραση των μέτρων λιτότητας – συγκεκριμένα το καταστροφικό αποτέλεσμα στον πιο σημαντικό δημόσιο τομέα: την υγεία. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 40 κοινωνικά ιατρεία που λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα. Η κλινική του Δρ. Βήχα έχει 9,500 καταγεγραμμένους ασθενείς, αλλά με την αύξηση την ανεργίας στη χώρα κατά 20% από πέρυσι (215,735 άτομα), ο αριθμός των ανθρώπων που συρρέουν στο ιατρείο του Ελληνικού αυξάνεται γρήγορα.

Οι άνθρωποι έρχονται για φάρμακα και θεραπεία. Ο Σ.Γ, ένας αξιοπρεπής, περιποιημένος κύριος, κάτω των 60 χρόνων, δεν έχει καμία αμφιβολία για το τι θα του συνέβαινε αν δεν ήταν ο Δρ Βήχας και οι εθελοντές του. «Αυτό είναι εύκολο,» λέει – τα μάτια του δακρύζουν από τη συγκίνηση. «Θα είχα πεθάνει» Λέει ότι αισθάνεται σα γέρικο άλογο, αφού δούλεψε όλη του τη ζωή σα σερβιτόρος, απλά αφέθηκε να υποφέρει και να πεθάνει.

Ο Δρ Βήχας λέει ότι το ιατρείο είναι το μόνο μέρος στην πόλη όπου οι καρκινοπαθείς μπορούν να κάνουν δωρεάν χημειοθεραπεία. Επίσης παρέχουν σε 200 οικογένειες βρεφικό γάλα για τα μωρά τους.

Ο Δήμος παρέχει τις εγκαταστάσεις για το ιατρείο, σε μια πρώην Αμερικάνικη βάση και πληρώνει τα γενικά έξοδα. Αλλά η ομάδα των γιατρών – που περιλαμβάνει παιδιάτρους, γυναικολόγους κ καρδιολόγους – δουλεύουν εκεί αμισθή. Όλα τα φάρμακα δωρίζονται από ιδιώτες και φαρμακευτικές εταιρείες. Φτάνουν στο ιατρείο σε πλαστικές σακούλες, φύρδην-μίγδην για να τα ξεχωρίσουν μια ομάδα εθελοντών που καθοδηγείται από φαρμακοποιούς. Τα ξεχωρίζουν, τους βάζουν ημερομηνία, τα ταξινομούν και τα αποθηκεύουν. 

«Αυτό για το οποίο είμαστε πραγματικά περήφανοι είναι αυτό – είναι λίγο άσχημο αλλά είναι το φαρμακείο μας,» λέει η Μάρθα Φραγκιαδάκη, μια από τους εθελοντές. Ξεκίνησε να βοηθάει στο ιατρείο αφού είδε συμπολίτες Αθηναίους να υποφέρουν μέρα με τη μέρα στους δρόμους  και στην τηλεόραση.

«Κάθεσαι στο σαλόνι σου και πίνεις τον καφέ σου και λες «Ω Θεέ μου, οι άνθρωποι έχουν τέτοια προβλήματα! Και αισθάνεσαι άσχημα. Και εντάξει, έρχομαι και τακτοποιώ κάποια φάρμακα μια φορά την εβδομάδα, σιγά το πράγμα. Όμως είναι κάτι.»

Αν το ιατρείο έχει σοβαρή έλλειψη από κάποιο φάρμακο, ανεβάζει ένα αίτημα στο μπλογκ του. Αλλά αν το ιατρείο δε μπορεί να σε κάποιο ασθενή με αυτό που χρειάζεται, τότε δεν είναι ασυνήθιστο να πηγαίνουν εθελοντές στο φαρμακείο μαζί του και να το αγοράζουν από την τσέπη τους.

Η Κ.Δ. και ο Α.Ζ. ήρθαν πρόσφατα στο ιατρείο του Ελληνικού σε απόγνωση. Ο επτάχρονος γιος τους Χρήστος, είχε διαγνωστεί με αγγειονευρωτικό οίδημα του λάρυγγα. Το ζευγάρι ήξερε αμέσως τι σήμαινε αυτό αφού ο Α.Ζ. έχει την ίδια σπάνια διαταραχή.

+++

Προηγούμενα στο Περιοδικό

«Το νοσοκομείο μας ζήτησε πολλά χρήματα…. ο άντρας στην γραμματεία μας είπε ότι έπρεπε να πληρώσουμε όλο το ποσό αλλιώς δε θα επέτρεπαν να φύγει το μωρό από το νοσοκομείο  με εμένα.»

Άννα

Τα Ελληνικά νοσοκομεία κάνουν πιο αυστηρή την πολιτικήπληρωμών

+++ 

Ήξεραν ότι ο Χρήστος ήταν επιρρεπής σε ξαφνικό και έντονο πρήξιμο που θα εξαπλωνόταν σε όλο του το σώμα. Αν το πρήξιμο έφτανε στο στομάχι, θα ήταν ιδιαίτερα επώδυνο – αν έφτανε το πρόσωπό του ή το λαιμό, θα ήταν απειλητικό για τη ζωή του. Γι’ αυτό ο Χρήστος θα έπρεπε να έχει πάντα μαζί του μια σύριγγα με ένα δυνατό αντιφλεγμονώδες. 

Κάθε σύριγγα κοστίζει 600 ευρώ (520 λίρες Αγγλίας) και ο Χρήστος ίσως χρειαστεί δύο ή τρεις το μήνα. Η οικογένεια είχε μια καφετέρια και ένα μπαρ, αλλά και οι δύο επιχειρήσεις έκλεισαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, Τώρα, η Κατερίνα και ο Αλέξανδρος είναι άνεργοι όπως το 27% του εργασιακού πληθυσμού – το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ.

«Κάθε φορά που πάμε στο νοσοκομείο, δε μας δέχονται,» λέει η Κατερίνα. «Επειδή δεν έχουμε ασφάλιση, δε μπορούμε να προμηθευτούμε την ένεση. Αν είναι επείγον κ χρειάζεται την ένεση, μερικές φορές λέω ψέματα ότι είμαι ασφαλισμένη. Δε μ’  αρέσει που το κάνω αυτό, αλλά πρέπει.»

Η Κατερίνα έχει δικούς της απλήρωτους λογαριασμούς υγείας, αλλά δεν υπάρχει τρόπος να κρυφτείς από το σύστημα και θα προστεθούν στη φορολογία της. Ανησυχεί τόσο για το γιο της που τον ελέγχει περίπου κάθε δέκα λεπτά και δεν τον αφήνει να παίξει με τα αδέρφια του – αλλά ανησυχεί και για τους απλήρωτους φόρους που μπορούν να τη στείλουν στη φυλακή.

«Δόξα τω Θεώ που λειτουργούν τώρα αυτά τα κοινωνικά ιατρεία και αυτοί οι γιατροί βοηθούν – διαφορετικά δε θα υπήρχε τρόπος να έχουμε θεραπεία,» λέει. «Οι άνθρωποι πεθαίνουν – ο κόσμος δεν έχει ασφάλιση και δε μπορούν να πάνε στα νοσοκομεία.»

Ο Δρ Βήχας τώρα λειτουργεί σα μεσάζοντας ανάμεσα στην οικογένεια και ένα τοπικό νοσοκομείο: προσπαθεί να τους πείσει να παρέχουν δωρεάν αντιφλεγμονώδη. Το ιατρείο του κατέχει ένα ρεκόρ άσκησης πίεσης εκ μέρους των ασθενών με πολύπλοκα ή σοβαρά προβλήματα. Πρόσφατα κατάφερε να πείσει το κράτος να παραγράψει χρέωση 6,000 ευρώ (5,200 λίρες Αγγλίας)για εγχείρηση καρκίνου σε ασθενή που παρέπεμψε ο ίδιος.

Το Γενικό Νοσοκομείο Ευαγγελισμός στο κέντρο της Αθήνας είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα. Έχουν νιώσει τον πόνο της περικοπής 23% στον προϋπολογισμό για την υγεία στην Ελλάδα – πέρυσι ο προϋπολογισμός  ήταν 103 εκ. ευρώ (90 εκ. λίρες Αγγλίας) από 150 εκ. ευρώ (130 εκ. λίρες Αγγλίας) το 2009. Ο διευθυντής του νοσοκομείου, Μιχαήλ Θεοδώρου, διοικεί με σφιχτό προϋπολογισμό. Λέει ότι το νοσοκομείο κατάφερε να κάνει οικονομία και η ποιότητα των υπηρεσιών των ασθενών δεν έχει πέσει.

Ένας από τους παλαιότερους γιατρούς είναι πιο ντόμπρος και ειλικρινής: ο Ηλίας Σιόρας, καρδιολόγος και εκπρόσωπος του προσωπικού στο νοσοκομείο, με 25 χρόνια προϋπηρεσίας, λέει ότι το προσωπικό αγωνίζονται με τις νοσοκόμες να δουλεύουν τρεις εβδομάδες χωρίς κανένα ρεπό.

Ο Δρ Σιόρας προσθέτει ότι κάποιοι γιατροί δεν ακολουθούν το νόμο και δε ζητούν όλα τα ασφαλιστικά στοιχεία των ασθενών. «Κάθε μέρα παραβαίνω το νόμο,» λέει. «Ποτέ δε ζητώ ασφάλιση για κανένα ασθενή.» Κάνει δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις και λέει ότι μέχρι στιγμής, κανένας γιατρός δεν έχει τιμωρηθεί επειδή έχει παρακάμψει αυτούς τους κανόνες.

Το Ελληνικό σύστημα υγείας έχει δεχτεί πολλαπλά χτυπήματα από τότε που η οικονομία της χώρας ρίχτηκε σε αυτή την περιπέτεια. Πέρα από τις περικοπές του προϋπολογισμού και τις ανάγκες περίθαλψης των ασθενών χωρίς ασφάλιση, υπάρχει μετακίνηση στο κρατικό σύστημα ασφάλισης πολιτών που προηγουμένως πλήρωναν ιδιωτική ασφάλεια.

Ο Δρ Πάνος Ευσταθίου από το Υπουργείο Υγείας συμφωνεί ότι η Ελλάδα και το Ελληνικό σύστημα υγείας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, ωστόσο επιμένει ότι κανένας – συμπεριλαμβανομένων και των μη Ελλήνων πολιτών και των ανασφάλιστων Ελλήνων- δε διώχνεται από τα νοσοκομεία. «Υπηρεσίες υγείας εξακολουθούν να παρέχονται σε όλους τους Έλληνες,» λέει.

Επίσης αρνείται ότι η εμφάνιση των κοινωνικών ιατρείων είναι δείγμα ότι το σύστημα υγείας καταρρέει.

«Αυτά είναι σημάδια μιας κοινωνίας που λειτουργεί στη λιτότητα και την δυσκολία,» λέει. «Αυτά είναι θετικά σημάδια πολιτισμού και κοινωνίας – όχι σημάδια αποσύνθεσης.»

Στο ιατρείο του Ελληνικού στην Αθήνα, ο Δρ Βήχας δε βλέπει καθόλου έτσι το θέμα. Λέει ότι η κυβέρνηση έχει «αδιαφορήσει» για τους ασθενείς τους, παρόλο που όπως πολλοί Έλληνες, αισθάνεται ότι δε φταίνε εξολοκλήρου.

«Είμαστε σίγουροι ότι η Τρόικα γνωρίζει τι συμβαίνει,» λέει. Η Τρόικα είναι αυτή που κατασκευάζει τέτοιες πολιτικές.»

Λέει ότι η ομάδα του δε μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί πυροσβεστικά  στα προβλήματα υγείας στην πόλη για πάντα. Ανησυχεί ιδιαίτερα για τα φτωχά παιδιά που μένουν πίσω στα εμβόλιά τους και τον υποσιτισμό στα βρέφη με την ανεπαρκή προμήθεια βρεφικού γάλακτος.

«Θα μπορούσατε να συγκρίνετε την κατάσταση με την ιστορία της Λερναίας Ύδρας και τον Ηρακλή,» λέει. «Όταν κόβεις το κεφάλι και νομίζεις ότι έχεις καταφέρει κάτι, φυτρώνουν άλλα τρία ή τέσσερα.»

Πηγή άρθρου στα Αγγλικά http://www.bbc.co.uk/news/magazine-23247914 

Πηγή μετάφρασης http://mki-ellinikou.blogspot.gr/2013/07/bbc.html 

Σημείωση: Βάλαμε μόνο τα αρχικά των ονομάτων των ασθενών ή τα μικρά τους ονόματα στην μετάφραση μας για να τους προστατέψουμε, αλλά αναφέρονται στο αρχικό άρθρο, στο οποίο και δεν έχουμε καμία δυνατότητα επέμβασης από την μεριά μας.